Than hoạt tính là một trong những vật liệu lọc nước đóng vai trò quan trọng trong hệ thống xử lý nước. Cấu trúc phân tử than hoạt tính có diện tích bề mặt tiếp xúc lớn nên có khả năng hấp thụ một lượng lớn các tạp chất bẩn bên trong nguồn nước bị ô nhiễm. Than hoạt tính lọc nước được sản xuất nhiều dạng với mục đích sử dụng khác nhau: dạng bột, dạng hạt hay than thoạt tính dạng khối từ các nguồn nguyên liệu như: than đá, dầu mỏ, từ than đốt thực vật, gáo dừa, gỗ, tre, nứa, vỏ trấu,…
Các loại than hoạt tính sử dụng trong hệ thống lọc nước
Than hoạt tính sử dụng trong lọc nước thường có 3 loại phổ biến:
– Than hoạt tính dang bột (Powdered Activated Carbon): Than dạng bột thường được sử dụng để lọc mùi, khử màu, chất béo hòa tan trong nước. Tuy nhiên do ở dạng bột, tính chất dễ bị rửa trôi và không ổn định, nên than hoạt tính dạng bột chủ yếu được sử dụng dưới dạng bổ trợ trong các hệ thống lọc nước công nghiệp lớn.
– Than hoạt tính dạng hạt (Granular Activated Carbon): Có hình dạng, cấu trúc là những hạt than nhỏ bền hơn so với than hoạt tính dạng bột. Than hoạt tính dạng hạt được sử dụng rộng rãi trong hệ thống lọc nước máy, nước sinh hoạt gia đình. Hiệu quả lọc phụ thuộc khá nhiều vào tốc độ dòng nước, nếu tốc độ dòng nước quá lớn thì hiệu quả lọc sẽ không cao.
– Than hoạt tính dạng khối (Solid Block Activated Carbon): Đây là dạng cấu trúc than tốt nhất và có khả năng lọc nước hiệu quả nhất. Khi dòng nước chảy qua khối than hoạt tính, các tạp chất bẩn sẽ bị hấp thụ. Nhờ cấu trúc vững chắc dạng khối, loại than hoạt tính này có độ bền sử dụng cao và tăng hiệu suất của toàn bộ hệ thống lọc. Chính bởi những ưu điểm vượt trội, than hoạt tính dạng khối được sử dụng rộng rãi hiện nay.
Ngoài ra, người ta còn gọi than hoạt tính theo nguồn gốc nguyên liệu sản xuất (than gáo dừa – nguyên liệu đốt từ gáo dừa, than thoạt tính từ tre, nứa, gỗ, từ than đá, dầu mỏ,…). Các dạng than hoạt tính sẽ được lựa chọn sử dụng phù hợp với nhu cầu và tính chất lọc của hệ thống.
Nguyên lý lọc nước của than hoạt tính
Than thoạt tính lọc nước theo 2 nguyên lý cơ bản
– Lọc cơ học vật lý: khi nước nguồn chảy qua cột chứa than hoạt tính, nhờ các lỗ nhỏ li ti trong cấu trúc than sẽ loại bỏ các hạt, tạp chất bẩn trong nước và cho nguồn nước sạch đầu ra.
– Lọc hút bám: Với đặc tính không hút nước nhưng hấp thụ được dầu mỡ, than hoạt tính có tác dụng hấp thụ mạnh đối với rất nhiều loại hóa chất chứa Clo, Benzen hay các hóa chất công nghiệp hòa tan trong nước. Với khả năng hấp thụ đặc biệt này, bề mặt phân tử than hoạt tính sẽ hút các chất hóa học, tạp chất hòa tan trong nước và giữ chúng nằm lại bên trong thiết bị lọc.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả lọc nước của than hoạt tính
– Cấu trúc vật lý của than hoạt tính: kích thước, diện tích tiếp xúc bề mặt của than hoạt tính.
– Tính chất của nguồn nước cần lọc
– Thành phần hóa học của các tạp chất có trong nước
– Nhiệt độ và độ pH của nguồn nước đầu vào
– Thời gian tiếp xúc giữa than hoạt tính với nước (phụ thuộc vào tốc độ dòng nước)
Những điều cần lưu ý khi sử dụng than hoạt tính lọc nước
– Cần lựa chọn loại than hoạt tính lọc nước có chất lượng tốt, cấu trúc phù hợp. Nên chọn than hoạt tính dạng khối sẽ cho hiệu quả lọc và độ bền cao.
– Tốc độ dòng nước chảy qua thiết bị chứa than hoạt tính và kích thước của ống lọc quyết định đến hiệu quả lọc. Thời gian tiếp xúc giữa dòng nước và lõi lọc càng lâu thì khả năng lọc càng hiệu quả.
– Sau thời gian sử dụng, than hoạt tính đạt đến trạng thái “no”, không còn khả năng hấp thụ các chất, mất tác dụng lọc nước, cần phải thay thế vật liệu mới.
– Không cho nước nóng qua lõi lọc sẽ làm giảm khả năng hút bám của than hoạt tính.
Qua bài viết này, Long Phú mong rằng sẽ cung cấp thêm thông tin hữu ích cho mọi người về các dạng than hoạt tính cũng như nguyên lý lọc nước của loại vật liệu này. Quý khách cần tìm hiểu, tư vấn về vật liệu, thiết bị hệ thống lọc nước vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp từ đội ngũ kĩ thuật có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực xử lý nước. Xin cảm ơn!